Formati datoteka (slika) u Adobe Photoshop CS5

Lekcija 8

Šta je tip (format, ekstenzija) datoteke?

 Tip datoteke je standardni način za skladištenje informacija na računaru kako bi neki program mogao da ih pročita i prikaže. Tip datoteke se može videti u poslednja tri ili četiri slova iza tačke u imenu datoteke (mercedes.psd, reke_i_planine.jpeg). Različiti programi koriste različite oznake tipa datoteke.

Koji tip (format) datoteka je najbolje da koristim za moje slike?

Za većinu potreba JPEG (.jpeg, .jpg) je najbolji tip datoteke jer u datoteke male veličine smešta slike visokog kvaliteta kompresovanjem podataka. Ovaj tip datoteka je odličan za skladištenje i deljenje slika (slanje na email, postavljanje na Internet).  Jedno upozorenje: svaki put kada sliku u JPEG formatu ponovo sačuvate, vizuelni kvalitet opada kao kad pravite kopiju kopije. Gubitak kvaliteta slike zavisi od nivoa kompresije. Obično se ovaj gubitak kvaliteta teško primećuje ali ako više puta iznova pravite izmene i sačuvate sliku sa niskim nivoom kvaliteta, ona gubi oštrinu i preciznost boja. Za najbolji vizuelni kvalitet sačuvajte slike u JPEG formatu sa najvišim nivoom kvaliteta ili koristite TIFF format. Ako vam je potreban visok vizuelni kvalitet (na primer ako štampate u uvećanom formatu 15 x 20 cm = 425 x 567 pixel) sliku bi trebalo bi da sačuvate u TIFF (.tif) formatu ili da sačuvate JPEG sliku sa najnižim mogućim nivoom kompresovanja. Ako želite da sačuvate sve promene koje ste napravili onda sačuvajte kao PSD jer ovaj format podržava većinu mogućnosti Photoshop i čvrsto je povezan sa ostalim Adobe proizvodima.

Potreban Vam je instruktor za Photoshop ili usluge grafičkog dizajna? Kontaktirajte me ili pozovite 065/64-97-561

Kako da otvorim datoteku (sliku) u Adobe Photoshop CS5?

Kliknite na File > Open, pritisnite Ctrl i slovo O na tastaturi istovremeno ili ako nemate nijedan dokumenat otvoren dvaput brzo kliknite u na centralni deo ekrana odnosno oblast slike. Otvoriće vam se Open prozor u kome treba da pronađete datoteku (sliku) koju hoćete da otvorite. Kliknite na sliku da se pojavi plavi okvir oko nje a zatim na dugme Open.

Kada otvarate slike uverite se da stoji All Formats nasuprot Files of type: da biste mogli da otvorite bilo koju datoteku koju podržava Adobe Photoshop. Kliknite na plavi kvadrat sa strane i iz padajuće liste izaberite All Formats.

Kako da otvorim RAW datoteku u Adobe Photoshop CS5?

Da otvorite fotografiju u Camera RAW iz Photoshop CS5 možete iz Mini Bridge. Kada je fotografija u RAW formatu dvaput kliknite na nju i biće otvorena u Adobe Camera RAW dodatku, ako hoćete da radite sa JPEG ili TIFF datotekama, desni klik na fotografiju i izaberite Open in Camera RAW, možete otvoriti fotografiju u Camera RAW i iz Adobe Bridge na isti način. Da biste otvorili više fotografija odjednom držite Ctrl na tastaturi pritisnut dok izabirate fotografije kliknuvši na njih.

Zašto slike u RAW formatu nemaju oznaku tipa datoteke .raw?

Svaki proizvođač fotoaparata koristi svoj jedinstveni tip datoteke koji se naziva RAW. Na primer, Nikon koristi tip datoteke .nef, dok Canon koristi tipove datoteka .crw i .cr2 u zavisnosti od fotoaparata.

Kako da sačuvam datoteku (sliku) u Adobe Photoshop CS5?

Kliknite na File da se otvori padajuća lista a zatim izaberite Save, Save As ili Save for Web & Devices u zavisnosti od svrhe i namene slike.

Najpoznatiji i najpopularniji formati

Photoshop Format (PSD)

Photoshop format (PSD) je podrazumevani format datoteke i jedini format pored Large Document Size koji podržava većinu mogućnosti Adobe Photoshop. Zbog uske integracije Adobe prozvoda, drugih Adobe programa kao što su Adobe Illustrator, Adobe InDesign, Adobe After Effects mogu direktno da uvezu PSD datoteke i sačuvaju većinu mogućnosti Photoshopa. Prilikom čuvanja PSD-a možete da podesite podešavanja kako bi se povećala kompatibilnost datoteke. Ovo će sačuvati kompozitnu verziju slike kao slojevitu (layered) tako da može da se čita od strane drugih aplikacija uključujući prethodne verzije Adobe Photoshop. U Photoshopu možete sačuvati kao PSD datoteku 16 bita po kanalu (channel) i visok dinamički opseg 32 bita po kanalu slika (HDR).

TIFF

Tagged-Image File Format (TIFF, TIF) je format koji je u vlasništvu Adobe korporacije i veoma je fleksibilan i prilagodljiv format. Koristi se za razmenu datoteka između aplikacija i računarskih platformi. TIFF je format rasterske slike podržan od gotovo svih aplikacija za crtanje, obradu slika i raspoređivanja elemenata na stranici. Takođe gotovo svi Desktop skeneri mogu da proizvedu TIFF sliku. Maksimalna veličina TIFF dokumenata je 4 GB. Adobe Photoshop podržava čuvanje velikih dokumenata u TIFF formatu ali većina drugih aplikacija ne podržavaju dokumente veće od 2 GB. TIFF format podržava CMYK, RGB, Lab, indeksirane boje¹ (indexed color) i Grayscale² slike sa alfa³ (alpha) kanalima i rasterski⁴ (Bitmap) modalitet bez alfa kanala. Adobe Photoshop može sačuvati beleške, providnost i multirezolucionu piramidu podataka u TIFF formatu.

Photoshop EPS format

Encapsulated PostScript (EPS) jezik datoteke može da sadrži vektorske i rasterske slike i podržan je od skoro svih grafičkih, programa za ilustracije i raspoređivanja elemenata na stranici. EPS se koristi za prenos PostScript ilustracija između aplikacija. Kada otvorite EPS datoteku koja sadrži vektorske grafike Adobe Photoshop će rasterizovati sliku pretvarajući vektorske grafike u piksele. EPS format podržava Lab, CMYK, indeksirane boje, Duotone, Grayscale i Bitmap režim a ne podržava alfa kanale. Da biste odštampali EPS datoteke morate da koristite PostScript štampač.

Photoshop RAW format

Photoshop RAW format je fleksibilan format za prenos slika između aplikacija i računarskih platformi. Ovaj format podržava CMYK, RGB i Grayscale slike sa alfa kanalima a multikanalne (multichannel) i Lab slike bez alfa kanala. Dokumenta sačuvana u Photoshop RAW formatu mogu da budu bilo koje veličine i broja piksela ali ne mogu da sadrže slojeve (layers).

PDF

Portable Document Format (PDF) je fleksibilan format nezavistan od platformi i aplikacija. Baziran na PostScript modelu prikazivanja slika, PDF precizno prikazuje i održava slova (font), raspored elemenata na stranici, vektorske i rasterske (bitmap) slike. Pored toga PDF omogućava elektronsku pretragu datoteka i navigaciju pomoću elektronskih veza (links). Ovaj format se neprestano razvija i od skora je moguće ubacivati i multimedijske sadržaje (video klipove) u PDF datoteke. Adobe Photoshop razlikuje dve vrste PDF datoteka: Photoshop PDF datoteke i generičke PDF datoteke (Generic PDF files). Možete otvarati obadve vrste PDF datoteka ali možete sačuvati samo kao Photoshop PDF datoteke. Photoshop PDF datoteke možete kreirati preko Save As komande i mogu da sadrže samo jednu sliku. Photoshop PDF datoteke podržavaju sve modele boja (osim Multichannel) i sve mogućnosti Adobe Photoshop.Takođe podržava JPEG i ZIP kompresiju, osim za Bitmap model koji koristi CCITT Group 4 kompresiju. Generičke PDF datoteke koje su kreirane pomoću Adobe Acrobat, Adobe Illustrator programa mogu da sadrže više stranica i kada ih otvorite u Adobe Photoshop one će biti rasterizovane (pretvorene u piksele).

Large Document Format (PSB)

Format za velika dokumenta (Large Document Format) podržava dokumente do 300.000 piksela u bilo kojim dimenzijama. Podržane su sve Photoshop funkcije kao što su slojevi (layers), efekti i filteri. Možete sačuvati HDR 32-bit po kanalu slike kao PSB datoteku.

BMP

BMP je standardni Windows format na DOS i Windows kompatibilnim kompjuterima. Ovaj format podržava RGB, indeksirane boje, Grayscale, i rasterski (Bitmap) režim boja. Prilikom čuvanja slike možete da navedete Windows ili OS/2 format i dubinu boja do 32 po kanalu. Za 4-bitne i 8-bitne slike koristeći Windows format možete da odredite RLE kompresiju.

JPEG

Joint Photographic Experts Group (JPEG) format se najčešće koristi za prikazivanje fotografija i drugih slika kontinuiranih tonova na Web⁵-u i drugim online servisima. JPEG format podržava CMYK, RGB, i Grayscale modele boja a ne podržava alfa kanale (alpha channels). JPEG zadržava sve informacije o boji u RGB modelu boja ali smanjuje veličinu datoteke kompresijom selektivnim odbacivanjem podataka. JPEG slika se automatski dekompresuje kada se otvori. Viši nivo kompresije rezultuje slabijim kvalitetom i obrnuto niži nivo kompresije rezultuje boljim kvalitetom. U Adobe Photoshop možete podešavati kvalitet slike.

PNG

PNG format se koristi za čuvanje slika bez kompresije (gubitaka) za prikazivanje na Web-u. Za razliku od GIF formata podržava 24-bitne slike i prikazuje transparentnu (providnu) pozadinu bez oštrih ivica. PNG format podržava RGB, Grayscale, indeksirane boje i Bitmap model slika bez alfa kanala. PNG čuva transparentnost Grayscale i RGB slika.

GIF

Graphic Interchange Format (GIF) je format datoteke koji se najčešće koristi za prikazivanje grafika i slika indeksiranih boja u Hyper Text Markup Language (HTML) dokumentima. Na Web-u i drugim online servisima. GIF je format koji koristi LZW kompresiju i dizajniran je da umanji veličinu datoteke i vreme elektronskog transfera. GIF čuva transparentnost slika indeksiranih boja međutim ne podržava alfa kanale.

¹ Indeksirane boje (indexed color) je metoda kompresije slike koja omogućava 8-bitnim slikama da izgledaju skoro kao 24-bitne slike. Tehnika određuje 256 najčešće korišćenih boja i stvara paletu boja koja je uskladištena sa slikom. Umesto da svaki piksel slike ima tri RGB boje (po jedan 8-bitni crvene, zelene i plave) svaki piksel sadrži jedan 8-bitni broj koji je indeksiran na paleti boja.

² Grayscale (sivi tonovi) ili crno bela slika je slika u kojoj se za svaki piksel uzima samo jedan uzorak (crna, bela ili nijansa sive), to jest ona nosi samo intezitet informacije.

³ Alfa (alpha) kanali su posebna vrsta kanala koji umesto informacija o boji sadrže informacije o selekciji odnosno šta se vidi a šta je sakriveno. Alfa kanali su 8-bitni i sastoje se od bele, crne i nijansa sive boje.

⁴ U računarskoj grafici raster ili bitmapa je struktura podataka predstavljena u pravougaonoj mreži piksela odnosno obojenih tačaka. Svaki piksel u sebi ima informacije o boji i položaju.

⁵ World Wide Web je način pristupa informacijama preko medija Interneta. To je model razmena informacija koji je izgrađen na vrhu Interneta.

Šta su slojevi (Layers) u Adobe Photoshop CS5?

Lista sa svim lekcijama
Šta su tastaturske prečice (keyboard shortcuts) u Adobe Photoshop CS5?

Formati digitalnih slika

View more presentations from savke.

Reference: Photoshop / File formats